Thứ trưởng Bộ LĐ-TBXH Nguyễn Thị Hà cho biết, thời gian qua, công tác quản lý nhà nước về trẻ em tiếp tục được tăng cường. Việc rà soát, sửa đổi, bổ sung, ban hành pháp luật, chính sách về trẻ em nhìn chung đảm bảo chất lượng, tiến độ theo kế hoạch đề ra, từng bước hoàn thiện thể chế bảo đảm thực hiện quyền trẻ em và đáp ứng nhu cầu của trẻ em.
Các tổ chức chính trị - xã hội, tổ chức xã hội tham gia nhiều hơn vào cung cấp dịch vụ bảo vệ trẻ em, hỗ trợ nạn nhân bị bạo lực, xâm hại tình dục. Việc thực hiện quyền trẻ em, công tác bảo vệ, chăm sóc, thúc đẩy quyền tham gia của trẻ em... được thực hiện thông qua lồng ghép với các chương trình mục tiêu quốc gia chương trình mục tiêu và các phong trào. Các chính sách, chương trình, kế hoạch, dự án bảo vệ, chăm sóc và giáo dục trẻ em, thúc đẩy quyền tham gia của trẻ em được một số địa phương chỉ đạo, bố trí ngân sách thực hiện.
Năm 2019, kinh phí địa phương bố trí cho công tác trẻ em thông qua Sở LĐ-TBXH có 8 tỉnh, thành phố bố trí dưới 500 triệu đồng; 11 tỉnh, thành phố bố trí từ 500 triệu đồng đến dưới 1 tỷ đồng; 18 tỉnh, thành phố bố trí từ 1 tỷ đổng đến dưới 2 tỷ đồng; 20 tỉnh, thành phố bố trí từ 2 tỷ đồng đến dưới 5 tỷ đồng; 6 tỉnh, thành phố bố trí từ 5 tỷ đồng trở lên.
Năm 2018, Tổng đài điện thoại quốc gia bảo vệ trẻ em 111 đã tư vấn 27.407 trường hợp, hỗ trợ can thiệp 806 trường hợp. Hội Bảo vệ quyền trẻ em Việt Nam tiếp nhận đơn thư công dân và tham gia tư vấn, xử lý, kiến nghị cơ quan chức năng 41 vụ, trong đó gần 50% số vụ xâm hại trẻ em, hơn 30% vụ tranh chấp về nuôi con, giải quyết các vấn đề về bảo vệ trẻ em.Tuy nhiên, tình trạng xâm hại, bạo lực trẻ em vẫn diễn ra ở hầu hết các tỉnh, thành phố, đặc biệt trong các cơ sở giáo dục, nhiều vụ việc gây bức xúc trong dư luận xã hội. Năm 2018 vẫn phát hiện 1.356 vụ với 1.479 đối tượng xâm hại 1.358 trẻ em, trong đó 1.087 vụ xâm hại tình dục chiếm 80% tổng số vụ xâm hại.
Tình trạng tai nạn thương tích và tử vong do tại nạn thương tích vẫn ở mức cao (nhất là tai nạn giao thông và đuối nước, như chiều qua (21/3) xảy ra tai nạn đuối nước 8 cháu tại thành phố Hòa Bình rất thương tâm). Thực phẩm không an toàn xâm nhập bữa ăn trường học có chiều hướng gia tăng gây ảnh hướng đến sức khỏe, tính mạng của trẻ em và hoang mang trong dư luận xã hội. Trong năm 2018 đã có 22 đoàn kiểm tra, giám sát định kỳ và theo chuyên đề về quyền trẻ em tại 44 tỉnh, thành phố.
Sau khi nghe báo cáo của Bộ LĐ-TBXH, Phó Thủ tướng Vũ Đức Đam đề nghị các thành viên Uỷ ban trao đổi thẳng thắn về những việc cần phải làm để bảo vệ trẻ em từ tính mạng, sức khoẻ đến tình trạng xâm hại, bạo lực, bóc lột sức lao động, tệ nạn xã hội…
Bộ trưởng Bộ LĐ-TBXH Đào Ngọc Dung đề nghị tăng cường kiểm tra, giám sát, tập trung vào một số chuyên đề phòng chống đuối nước, bạo lực, xâm hại trẻ em.
Các thành viên Uỷ ban đã nêu ra nhiều ví dụ cụ thể cho thấy công tác bảo vệ trẻ em thiếu phối hợp đồng bộ trong phòng ngừa, hỗ trợ mà chỉ tập trung can thiệp, xử lý khi xảy ra những vụ việc bức xúc. Đại diện ngành toà án, kiểm sát cho biết thêm ngay cả khi xử lý những vụ việc xâm hại trẻ em thì công tác tuyên truyền, răn đe, tổng kết để sửa đổi những quy định bất cập chưa được quan tâm đúng mức.
Chủ tịch Hội Bảo vệ quyền trẻ em Việt Nam Nguyễn Thị Thanh Hoà cho rằng, nhất thiết phải tăng cường tuyên truyền về trách nhiệm, bổn phận, kiến thức, kỹ năng phòng ngừa, xử lý các hành vi bạo lực, xâm hại trẻ em. “Muốn phòng ngừa thì phải có hiểu biết. Chúng ta cần tăng cường giám sát thực tế tại cơ sở, có quy trình điều tra xét xử thân thiện để trẻ em, gia đình, người thân mạnh dạn trình bày, dám tố cáo khi xảy ra các vụ việc liên quan đến trẻ em”, bà Hoà nói.
Ông Đặng Hoa Nam, Cục trưởng Cục Trẻ em (Bộ LĐ-TBXH) nêu thực tế nhân lực làm công tác trẻ em còn quá ít, phần lớn là kiêm nhiệm, thường xuyên biến động, lại hạn chế về kiến thức, kỹ năng bảo vệ..., chưa có nguồn ngân sách tăng cường để giải quyết những vấn đề nóng. Các cơ quan, tổ chức, dịch vụ, cá nhân có trách nhiệm bảo vệ trẻ em thiếu sự hỗ trợ, phối hợp với nhau.
Bộ trưởng Bộ LĐ-TBXH Đào Ngọc Dung cho rằng, cần phát huy cơ chế uỷ ban, các bộ ngành để tăng cường kiểm tra, giám sát, tập trung vào một số chuyên đề phòng chống đuối nước, bạo lực, xâm hại trẻ em, trong đó cần đặc biệt lưu ý ở các cơ sở giáo dục mầm non ở khu công nghiệp, địa bàn đông công nhân, người lao động. “Chúng ta cần tạo ra hiệu ứng xã hội mạnh thông qua các chiến dịch truyền thông trực tiếp đến trẻ em”, Bộ trưởng Đào Ngọc Dung nói.
Kết luận cuộc họp, Phó Thủ tướng Vũ Đức Đam giao các ngành LĐ-TBXH, Y tế, Phụ nữ, Đoàn Thanh niên lập nhóm hạt nhân để hình thành mạng lưới những người tham gia bảo vệ trẻ em ở xã, phường. “Với ít nhất 4 người/nhóm chúng ta sẽ có hơn 40.000 người được tập huấn, cập nhật số liệu, phản ánh các vụ việc lên hệ thống cơ sở dữ liệu. Đồng thời kêu gọi các tổ chức xã hội, mạng xã hội tham gia vào để hình thành mạng lưới vừa vận động tuyên truyền, phổ biến kiến thức, vừa hướng dẫn kỹ năng xử lý khi có vụ việc xảy ra thì làm thế nào, phải phản ánh ra sao”, Phó Thủ tướng chỉ đạo và yêu cầu tổ chức một số hội nghị chuyên đề rút kinh nghiệm, chia sẻ kỹ năng về bảo vệ trẻ em, thảo luận những vấn đề mới như mô hình điều tra thân thiện, toà án trẻ em…
Tổng đài 111 chỉ còn tiếp nhận một số vụ việc nghiêm trọng, điển hình, phức tạp còn đa phần những vụ việc khác được phát hiện, thông tin ngay từ đầu qua các đầu mối ở địa phương.
Trong thời gian tới, Uỷ ban và các bộ ngành thành viên cần chú trọng phòng ngừa, ngăn chặn các vụ bạo hành ở nhóm trẻ mẫu giáo, tiểu học; tình trạng bạo lực, xâm hại tình dục ở bậc THCS, THPT; ngành công an lưu ý tình trạng sử dụng chất hướng thần gây nghiện trong một bộ phận học sinh.
“Có một vấn đề cũ nhưng rất mới đó là phòng chống tai nạn đuối nước, không chỉ vụ việc 8 em nhỏ đuối nước ở Hoà Bình mới đây mà trước đó là nhiều vụ đuối nước ở miền Trung, Tây Nguyên rất đau xót, thương tâm. Các đồng chí phải quyết liệt hơn nữa. Không chỉ dạy bơi cho trẻ mà phải có các cảnh báo những khu vực ao hồ, sông suối nguy hiểm”, Phó Thủ tướng trăn trở.